Joomla Destek ve Güvenlik: Debreli Hasan’ın Türküsü

Tarihimiz türkülerde gizlidir. Bir olay yaşanır ve halk arasında olaya ilişkin türküler yakılır. Dilden dile söylenen ve günümüze ulaşan birçok türkünün sözlerini kimler yazmıştır bilinmez.

“Hey on beşli on beşli

Tokat yolları taşlı

On beşliler gidiyor…”

* * *

Erzurum çarşı pazar leylim aman aman
Leylim aman aman sarı gelin

İçinde bir kız gezer oy nenen ölsün sarı gelin aman
Sarı gelin aman sarı gelin aman suna yârim…

* * *

Tarihimiz, dilden dile söylenen türkülerde gizlidir.

(Araştırdığım kadarıyla türkülerimizin bazıları tez konusu olmuş ama tamamı için tarihini anlatan bir kitap yazıldığını bulamadım. Belki ciltler dolusu yazılacağı için kimse cesaret edememiş olabilir diye düşünüyorum.)

Drama köprüsü türküsü de bunlardan biridir. Debreli Hasan’ı anlatır gelecek nesillere.

Drama Köprüsü türküsünü bilmeyen yoktur diye düşünüyorum. Youtube’de bir konu üzerinde gezinmelerde rastladım, Yunan antik müzik aleti (lir) eşliğinde Thanasis Kleopas tarafından seslendirilen Debreli Hasan’ın türküsünü dinlerken melodisi ve sözleri yabancı gelmedi.

Thanasis Kleopas- to gefiri tis dramas,Το γεφύρι της Δράμας

Το γεφύρι της Δράμας | Μαρία - Κοσμάς - Σταύρος

Drama Köprüsü olarak da bilinen köprünün, Yunanistan Paranesti Belediyesi Nikiforos Drama'sında bulunduğu, taş yapı köprünün Roma dönemine ait eski bir Roma su kemeri olduğu ve suyun Nikiforos bölgesinden bölgeye taşınması için hizmet ettiği, köprünün 1,5 metre genişliğinde, 5 metre yüksekliğinde ve 44 metre uzunluğunda olduğu belirtilmiştir.

Türkünün sözleri anonim, halk arasında söylenen Debreli Hasan’ın hikayesi çeşitli değişikliklere uğrayarak birbirinden farklı anlatımlarla günümüze kadar gelmiştir.

Dilden dile anlatılan hikayesi, söylenen türküsü Yunan ve Türk kültürüne karışmış. Bu nedenle Debreli Hasan hakkında değişik yörelerde yazılan bilgiler ile türkünün sözleri değişiklik göstermektedir. Doğru olan hangisidir? Bilinmez.

Türkünün ilk dörtlüğü

Türkiye (Drama Köprüsü)	Yunanistan (Το γεφύρι της Δράμας)
Drama köprüsü Hasan dardır geçilmez Soğuktur suları Hasan bir tas içilmez At martinini Debreli Hasan dağlar inlesin Drama mahpusunda Hasan Karakedi dinlesin	Drama köprüsünü bre Hasan gece mi geçtin? Hasan gece mi geçtin? Ecel şerbetini bre Hasan ölmeden içtin Anadan babadan bre Hasan nasıl vazgeçtin, Hasan nasıl vazgeçtin?
Drama köprüsü hasan dardır geçilmez Soğuktur suları hasan bir tas içilmez Anadan geçilir hasan yardan geçilmez	Nehirde sürüklenirsin Hassan Köprüye çık Hassan, Köprüye çıkmalısın, Kanlın senin geçmeni bekliyor

Günümüzde türküye konu olan köprü Yunanlı yerel tarihçi Nikos Latsistalis ( Νικόλαος Λατσίσταλης) tarafından bulunmuş ve Debreli Hasan’ın hikayesi 4 yıl süren bir çalışma sonucu bir kitap haline getirilerek Yunanca ve Türkçe olarak yayınlanmıştır. Ancak kitap hakkında herhangi bir adres bulamadım.

Το γεφύρι της Δράμας (Στίχοι)

Στο ποτάμι σύρε Χασάν
Στο γεφύρι βγες βρε Χασάν, στο γεφύρι βγες
Ματωμένο σε προσμένει
Να διαβείς δε θες...

Στο ποτάμι σύρε Χασάν
Μια γουλιά να πιεις βρε Χασάν
Παγωμένο σε κοιτάζει
Μα `συ μην το δεις

Του θυμού τη φλόγα Χασάν
Σου τ’ ορμήνεψαν βρε Χασάν
Πως τη σβήνει το αίμα Χασάν
Σε ξεγέλασαν

Τα φτερά σου χτύπα Χασάν
άτυχο πουλί, βρε Χασάν
Πιο στενό κι απ’ το γεφύρι
Είναι το κελί...